24 Μαΐου 2017

Πυρηνικές δοκιμές στο Διάστημα προκάλεσαν γεωμαγνητικές καταιγίδες

Οι πυρηνικές δοκιμές μεγάλου ύψους που πραγματοποίησαν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ προκάλεσαν ισχυρές γεωμαγνητικές διαταραχές, από τις οποίες καταστράφηκαν μάλιστα αρκετοί δορυφόροι, αποκαλύπτουν αμερικανικά έγγραφα που παρέμεναν απόρρητα μέχρι πρόσφατα.

Τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία για τις δοκιμές της περιόδου 1958-1962 προσφέρουν νέα στοιχεία για τους μηχανισμούς του λεγόμενου διαστημικού καιρού, αναφέρουν αμερικανοί ερευνητές στην επιθεώρηση Space Science Review.

«Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι συνέβη σε αυτά τα ελεγχόμενα και ακραία συμβάντα που προκλήθηκαν από τον άνθρωπο θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε πιο εύκολα τις φυσικές διακυμάνσεις στο εγγύς Διάστημα» εξηγεί ο Φιλ Έρικσον του MIT, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ο λεγόμενος διαστημικός καιρός -οι συνθήκες στο Διάστημα κοντά στη Γη, εκεί όπου κινούνται οι δορυφόροι και οι αστροναύτες- διαμορφώνεται κυρίως από τον Ήλιο, ο οποίος εκπέμπει μια συνεχή ροή από φορτισμένα σωματίδια υψηλής ενέργειας.

Η Γη είναι προστατευμένη χάρη στο μαγνητικό πεδίο της, το οποίο εκτρέπει αυτά τα σωματίδια προς τους πόλους και δημιουργεί έτσι το βόρειο και νότιο σέλας.

Σε περιόδους έντονης ηλιακής δραστηριότητας, όμως, σωματίδια υψηλής ενέργειας μπορούν να φτάσουν κοντά στη Γη και να καταστρέψουν δορυφόρους, να προκαλέσουν επικοινωνιακό μπλακάουτ ή ακόμα και διακοπές ηλεκτροδότησης λόγω της εμφάνισης επαγωγικών ηλεκτρικών ρευμάτων.

Οι δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου, που πραγματοποιήθηκαν σε ύψος 26 έως 400 χιλιομέτρων, ουσιαστικά μιμήθηκαν αυτές τις διαταραχές που μπορεί να προκαλέσει ο Ήλιος.

Τη στιγμή της πυροδότησης, η πυρηνική έκρηξη δημιουργεί μια διογκούμενη σφαίρα πλάσματος, αερίου που έχει διασπαστεί σε ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια. Όπως μπορεί να συμβεί και με τα ηλιακά σωματίδια, τα σωματίδια του πλάσματος μπορούν να παραμορφώσουν το μαγνητικό πεδίο και να δημιουργήσουν επικίνδυνα επαγωγικά ρεύματα σε δίκτυα ηλεκτροδότησης και ηλεκτρονικά συστήματα στο έδαφος.

Επιπλέον, τη στιγμή της πυροδότησης οι πυρηνικές εκρήξεις δημιουργούν έναν ηλεκτρομαγνητικό παλμό που μπορεί να καταστρέψει ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές από μεγάλη απόσταση.

Μια από τις ισχυρότερες πυρηνικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν ποτέ ήταν η επιχείρηση Starfish Prime του 1962, στην οποία μια θερμοπυρηνική βόμβα ισχύος 1,4 μεγατόνων TNT, περίπου 90 φορές πιο ισχυρή από τη βόμβα της Χιροσίμα, πυροδοτήθηκε 400 χιλιόμετρα πάνω από το νησί Τζόνστον στον Ειρηνικό.

Λίγο μετά την έκρηξη, ένα τεχνητό σέλας έγινε ορατό με γυμνό μάτι στον ωκεανό, ενώ ο ηλεκτρομαγνητικός παλμός της δοκιμής, πολύ ισχυρότερος από το αναμενόμενο, προκάλεσε ζημιές σε ηλεκτρικά συστήματα και έκαψε 300 λάμπες στους δρόμους της Χαβάης, 1.445 χιλιόμετρα από το σημείο μηδέν.

Η έκρηξη δημιούργησε τεχνητές ζώνες ακτινοβολίας, παρόμοιες με τις λεγόμενες ζώνες ακτινοβολίας Βαν Άλλεν που περιβάλλον τη Γη, μέσα στις οποίες παγιδεύτηκαν ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας. Τις μέρες και μήνες που ακολούθησαν τα σωματίδια αυτά κατέστρεψαν αρκετούς δορυφόρους, ανάμεσά τους και ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος, ο Telstar 1, που είχε εκτοξευτεί λίγο νωρίτερα από τις ΗΠΑ.

Ένα θεαματικό τεχνητό σέλας είχε εμφανιστεί στον Ειρηνικό και το 1958, όταν πραγματοποιήθηκε η πυρηνική δοκιμή Hardtalk Teak, ενώ αργότερα το ίδιο έτος ακολούθησαν οι δοκιμές της επιχείρησης Argus σε ακόμα μεγαλύτερο ύψος, κάτι που μεγέθυνε τις συνέπειες: μια σειρά από γεωμαγνητικές καταιγίδες καταγράφηκαν από τη Σουηδία μέχρι την Αριζόνα, με τα εισερχόμενα ηλεκτρόνια να κινούνται με ταχύτητα σχεδόν 3.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο.

Σε αρκετές περιπτώσεις, επισημαίνουν οι συντάκτες της νέας μελέτης, ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας που είχαν παραχθεί από τις δοκιμές παρέμειναν παγιδευμένα στο γήινο μαγνητικό πεδίο για μέρες, μήνες ή και χρόνια, απειλώντας τους τεχνητούς δορυφόρους.

Έκτοτε, βέβαια, οι πυρηνικές δοκιμές στο Διάστημα έχουν απαγορευτεί, και ο διαστημικός καιρός έχει πάψει να επηρεάζεται από τον άνθρωπο.

Χάρη στις δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου, όμως, οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να μελετήσουν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο διαστημικός καιρός στις σύγχρονες υποδομές. 

Βαγγέλης Πρατικάκης
Geopolitics



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.