21 Φεβρουαρίου 2013

Η άνοδος των Ρομπότ.

Τι αντίκτυπο θα έχει η αυτοματοποίηση –η λεγόμενη «άνοδος των ρομπότ»- στους μισθούς και την απασχόληση κατά τις επόμενες δεκαετίες; Σήμερα, αυτό το ερώτημα προκύπτει κάθε φορά που η ανεργία αυξάνεται, γράφει ο Robert Skidelsky, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Warwick University, στο project-syndicate. 

Στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, ο Ντέιβιντ Ρικάρντο εξέτασε την πιθανότητα οι μηχανές να αντικαταστήσουν την εργασία. Ο Καρλ Μαρξ τον ακολούθησε. Περίπου την ίδια εποχή, οι Λουδίτες έσπασαν τα κλωστοϋφαντουργικά μηχανήματα που έβλεπαν να τους παίρνουν τις δουλειές τους. Τότε, ο φόβος των μηχανών ξεθώριασε. Οι νέες θέσεις εργασίας – με υψηλότερους μισθούς, πιο ευνοϊκές συνθήκες και για περισσότερους ανθρώπους – δημιουργήθηκαν σύντομα και βρέθηκαν εύκολα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο αρχικός φόβος ήταν λάθος. Αντίθετα, θα πρέπει να βγει σωστός μακροπρόθεσμα: αργά ή γρήγορα, θα ξεμείνουμε από θέσεις εργασίας.

Για ορισμένες χώρες, αυτή η μακροπρόθεσμη προοπτική θα πρέπει να είναι πολύ κοντά. Τι θα κάνουν λοιπόν οι άνθρωποι εάν οι μηχανές μπορούν να κάνουν όλη (ή την περισσότερη) εργασία τους; Πρόσφατα, η αυτοματοποίηση στον τομέα της μεταποίησης έχει επεκταθεί ακόμη και σε περιοχές όπου η εργασία ήταν σχετικά φθηνή. Το 2011, οι κινεζικές εταιρείες δαπάνησαν 8 δις γεν (1,3 δισ. δολάρια) για βιομηχανικά ρομπότ. Η Foxconn, που φτιάχνει iPads για την Apple, ελπίζει να λειτουργήσει το πρώτο πλήρως αυτοματοποιημένο εργοστάσιό της κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια.

Τώρα, η αντικατάσταση της εργασίας από το κεφάλαιο κινείται πέρα ​​από την κατασκευή.

Το πιο κοινότοπο παράδειγμα είναι αυτό που βλέπετε σε κάθε σούπερ μάρκετ: οι ταμίες αντικαταστάθηκαν από έναν υπάλληλο που παρακολουθεί τις οθόνες στα μηχανήματα self-service (αν και ίσως αυτό δεν είναι καθεαυτού αυτοματισμός  -το σούπερ μάρκετ έχει μετατοπίσει κάποια από την εργασία του στον πελάτη).

Για εκείνους που φοβούνται ότι η απειλή της αυτοματοποίησης υπάρχει στο εργατικό δυναμικό χαμηλής ειδίκευσης, μια έτοιμη απάντηση είναι να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους για καλύτερες θέσεις εργασίας. Ωστόσο, η τεχνολογική πρόοδος πλέον  τρώει τις καλύτερες θέσεις εργασίας.  Ένα ευρύ φάσμα θέσεων εργασίας που σήμερα θεωρούμε εξειδικευμένο, ασφαλή και αμείωτα ανθρώπινο μπορεί να αποτελούν τα επόμενα θύματα της τεχνολογικής αλλαγής.

Όπως τονίζει και ένα πρόσφατο άρθρο των Financial Times, σε δύο τομείς που είναι εμφανώς απρόσβλητοι στην αύξηση της παραγωγικότητας, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, η τεχνολογία έχει ήδη μειώσει τη ζήτηση για ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Η μετάφραση, η ανάλυση δεδομένων, η νομική έρευνα – μια ολόκληρη σειρά θέσεις υψηλής ειδίκευσης μπορεί να μαραζώνουν. Γιατί λοιπόν θα εκπαιδευτεί η νέα γενιά των εργαζομένων;

Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν απερίσκεπτα ότι «πολλοί νέοι τύποι εργασίας θα δημιουργηθούν». Μας ζητούν να σκεφτούμε τους επικεφαλής οδηγούς πολλών οχημάτων οδικών συρμών, τους  μεγάλους αναλυτές δεδομένων, ή τη ρομποτική μηχανική. Αυτό δεν ακούγεται σαν «πάρα πολλές νέες θέσεις εργασίας». Φανταστείτε μια χούφτα τεχνικών που αντικαθιστούν τους στόλους των οδηγών ταξί και οδηγών  φορτηγών, ένα μικρό επιτελείο μηχανικών που συντηρούν ένα πλήρως ρομποτικό εργατικό δυναμικό, ή έναν ενιαίο αναλυτή δεδομένων που με το λογισμικό του αντικαθιστά μια τράπεζα ποσοτικών ερευνητών. Αυτό που παράγει αξία σε μια τέτοια οικονομία δεν θα είναι πλέον η μισθωτή εργασία.

Μπορούμε να δούμε ίχνη αυτού του μέλλοντος και τώρα. Το Twitter, ο κολοσσός των social-media, είναι μια μικρή μονάδα απασχόλησης. Αποτιμάται στα 9 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά απασχολεί μόλις 400 άτομα σε όλο τον κόσμο – περίπου όσο ένα μεσαίο εργοστάσιο χαλιών στο Kidderminster. Δεν είναι αλήθεια ότι η αυτοματοποίηση έχει προκαλέσει την άνοδο της ανεργίας από το 2008. Αυτό που είναι αξιοπρόσεκτο, όμως, είναι ότι η διαρθρωτική ανεργία – η ανεργία, που παραμένει ακόμη και όταν οι οικονομίες ανακάμψουν – βρίσκεται σε ανοδική τάση τα τελευταία 25 χρόνια. Το βρίσκουμε όλο και πιο δύσκολο να κρατήσουμε την ανεργία χαμηλά.

Πράγματι, οι ημέρες που στη Βρετανία σκεφτόμασταν ότι ήταν φυσιολογικό να έχουμε ένα ποσοστό ανεργίας 2% έχουν παρέλθει προ πολλού. Θεωρήθηκε ένα μεγάλο επίτευγμα της τελευταίας κυβέρνησης που μείωσε την ανεργία κάτω του 5% σε μια περίοδο μη βιώσιμης έκρηξης. Και το κατάφερε αυτό επιδοτώντας πολλές περιττές θέσεις εργασίας και άχρηστα προγράμματα κατάρτισης. Χωρίς αμφιβολία, μερικοί από τους ισχυρισμούς που διατυπώνονται για το ότι τα ρομπότ αντικαθιστούν την ανθρώπινη εργασία  θα αποδειχθούν τραβηγμένοι τώρα, όπως και στο παρελθόν. Αλλά είναι δύσκολο να αντισταθούμε στο συμπέρασμα ότι «η τεχνολογική ανεργία», όπως την αποκάλεσε ο Τζον Μέιναρντ Κέιν, θα συνεχίσει να αυξάνεται, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται περιττοί.

Οι αισιόδοξοι μπορεί να απαντήσουν ότι η φαντασία των απαισιόδοξων είναι πολύ αδύναμη για να οραματιστεί το πλήρες φάσμα των θαυμάσιων νέων δυνατοτήτων απασχόλησης που ανοίγει η αυτοματοποίηση. Ίσως, όμως, η φαντασία των αισιόδοξων να είναι πολύ αδύναμη για να φανταστεί μια διαφορετική τροχιά – προς έναν κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι απολαμβάνουν τους καρπούς της αυτοματοποίησης ως αναψυχή και όχι ως πρόσθετο εισόδημα.

Κατά τη Βιομηχανική Επανάσταση, οι ώρες εργασίας αυξήθηκαν κατά 20%.  Με το μετα-μηχανικό βιοτικό μας επίπεδο, έχουμε την πολυτέλεια να διώξουμε λίγη από την πουριτανική ενοχή που, για αιώνες, μας έκανε να δουλεύουμε σκληρά. Σήμερα, βρίσκουμε μια μεγάλη κατανομή της εργασίας στις φτωχές χώρες. Είναι το αποδεκτό μέσο για να κατανείμουμε ένα περιορισμένο ποσό διαθέσιμης εργασίας. Οι οικονομολόγοι το αποκαλούν «συγκαλυμμένη ανεργία».

Αν η διαφυγή από τη φτώχεια είναι ο στόχος, η συγκαλυμμένη ανεργία είναι κάτι κακό. Αλλά αν οι μηχανές έχουν ήδη κατασκευάσει τη διαφυγή από τη φτώχεια, τότε η κατανομή της εργασίας είναι ένας λογικός τρόπος «εξάπλωσης του έργου» που πρέπει να γίνει από την ανθρώπινη εργασία. Αν ένα μηχάνημα μπορεί να μειώσει στο ήμισυ την απαραίτητη ανθρώπινη εργασία, γιατί να κάνει περιττό το μισό εργατικό δυναμικό, αντί να απασχολεί τον ίδιο αριθμό για τον μισό χρόνο; Γιατί να μην επωφεληθούν από την αυτοματοποίηση για να μειώσουν τον μέσο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας από 40 ώρες σε 30 και στη συνέχεια σε 20 και στη συνέχεια σε δέκα, με κάθε μειωμένο μπλοκ χρόνου εργασίας να υπολογίζεται ως μια εργασία πλήρους απασχόλησης; Αυτό θα ήταν δυνατό αν τα κέρδη από την αυτοματοποίηση δεν ήταν ως επί το πλείστον στα χέρια των πλουσίων και ισχυρών, αλλά διανέμονταν δίκαια.

Αντί να προσπαθούμε να απωθήσουμε την προέλαση της μηχανής, το οποίο είναι αυτό που φαντάστηκαν οι Λουδίτες, θα πρέπει να προετοιμαστούμε για ένα μέλλον με περισσότερο ελεύθερο χρόνο, κάτι που καθιστά δυνατό η αυτοματοποίηση. Αλλά, για να γίνει αυτό, χρειαζόμαστε πρώτα μια επανάσταση στην κοινωνική σκέψη. 

το είδαμε στο New World Order



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.