12 Αυγούστου 2017

Τι είναι το fipronil που βρέθηκε στα αυγά και πόσο επικίνδυνο είναι για τον άνθρωπο; Είναι καρκινογόνο;

Της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr 

Το σκάνδαλο με τα μολυσμένα αυγά στην Γερμανία αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης φαίνεται να παίρνει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Σε μια νέα εξέλιξη στο σκάνδαλο των μολυσμένων αυγών την Τρίτη, οι Αρχές της Ολλανδίας ανακοίνωσαν ότι άρχισαν να εξετάζουν κρέας πουλερικών από επηρεαζόμενες φάρμες για να αξιολογήσουν κατά πόσο και αυτό είναι μολυσμένο. Οι επιστήμονες προσπαθούν να εντοπίσουν την παρουσία του εντομοκτόνου fipronil, μιας ουσίας η οποία ενδεχομένως να είναι επικίνδυνη για τους ανθρώπους μετά που υπεραγορές σε Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Σουηδία και Ελβετία απέσυραν εκατομμύρια αυγών από τα ράφια τους. Εκατομμύρια κοτόπουλα αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο σφαγής τους στην Ολλανδία καθώς το σκάνδαλο διευρύνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. 

Τι ακριβώς όμως είναι το fipronil; 

To fipronil είναι εντομοκτόνο, που σε έναν ιδανικό κόσμο, δεν θα έπρεπε να έχει καμιά σχέση με τις πτηνοτροφικές μονάδες. Όμως αναμιγνύεται με το "Dega 16", που είναι καθαριστικό και απολυμαντικό και χρησιμοποιείται εκτενώς σε πτηνοτροφικές μονάδες. 

Το Fipronil είναι εξαιρετικά τοξικό και χρησιμοποιείται ως παρασιτοκτόνο για την προστασία των καλλιεργειών καθώς και στην κτηνιατρική για να σκοτώσει τους ψύλλους, τις ψείρες, τα κρότωνες, τα κατσαρίδες και τα ακάρεα. Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται οπουδήποτε κοντά στα ζώα που βρίσκονται στην αλυσίδα παραγωγής τροφίμων, συμπεριλαμβανομένου του κοτόπουλου. 

Η δραστική ουσία του fipronil 

Η δραστική ουσία fipronil ανήκει στη χημική ομάδα των φαινυλοπυραζολών. Πρόκειται για ευρέως φάσματος εντομοκτόνο επαφής και στομάχου, το οποίο χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των προνυμφών πολλών εδαφόβιων εντόμων. Εφαρμόζεται ως επενδυτικό σπόρων σε έναν μεγάλο αριθμό ετήσιων καλλιεργειών (καλαμπόκι, ηλίανθος κλπ). 

Στη χώρα μας έχει έγκριση ως εντομοκτόνο εδάφους για τους σιδηροσκώληκες στην πατάτα και κάποιες χρήσεις για έντομα υγειονομικής σημασίας. 

Η συγκεκριμένη δραστική ουσία είναι πολύ τοξική για τις μέλισσες. Δόση 0,004-0,005 μg θανατώνει μία μέλισσα, αναφέρεται δε ότι η δόση αυτή είναι χαμηλότερη για τις μέλισσες όταν συλλέγουν τροφή από τα φυτά. Εκτός από αυτό, υπάρχουν διάφορες μελέτες αναφορικά με τις επίδραση του fipronil σε υποθανάτιες δόσεις, οι οποίες καταδεικνύουν διάφορες επιδράσεις στη φυσιολογία της μέλισσας. Για την προστασία των απειλούμενων με εξαφάνιση μελισσών, η χρήση του Fipronil σε σπόρους καλαμποκιού έχει απαγορευτεί εδώ και καιρό. 

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων (European Food Safety Authority, EFSA) διεξήγαγε μια μελέτη για τις επιδράσεις του fipronil στις μέλισσες, κατόπιν παραγγελίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η μελέτη εντοπιζόταν κυρίως στις άμεσες (acute) και μακροχρόνιες (chronic) συνέπειες στην επιβίωση και ανάπτυξη των αποικιών των μελισσών, αλλά και την επίδραση των υποθανάτιων (sublethal) δόσεων στη βιωσιμότητα και τη συμπεριφορά των μελισσών και κατέληξε ότι η συγκεκριμένη δραστική ουσία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τις μέλισσες όταν χρησιμοποιείται ως επενδυτικό στους σπόρους καλαμποκιού. Μετά από αυτό η Ευρωπαική Επιτροπή συνεδρίασε στις 15 Ιουλίου 2013 και το συγκεκριμένο εντομοκτόνο πρόσφατα αναγνωρίστηκε ότι παρουσιάζει έντονο κίνδυνο για τη μείωση του πληθυσμού των μελισσών στην Ευρώπη. Σημειώνεται ότι, το εντομοκτόνο Fipronil χρησιμοποιείται για την επεξεργασία σπόρων που πρόκειται να σπαρθούν κυρίως σε θερμοκήπια. 

Πόσο επικίνδυνο είναι το Fipronil; 

Το εντομοκτόνο μπορεί να απορροφηθεί από το δέρμα ή να καταναλωθεί από το στόμα. Η κατανάλωση αυγών που έχουν μολυνθεί από το Fipronil μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του ήπατος, των νεφρών και του θυρεοειδούς. Θα χρειαστεί όμως να κατανάλωση μεγάλου αριθμού μολυσμένων αυγών. Επίσης μπορεί να έχουν να αντιμετωπίσουν ερεθισμένα μάτια και δέρμα, ναυτία και έμετο. 

Ένα παιδί που ζυγίζει περίπου 16 κιλά θα μπορούσε να φάει 1,7 αυγά ημερησίως χωρίς να φτάσει στο όριο όπου τα επίπεδα της Fipronil γίνονται επικίνδυνα. Αυτό περιλαμβάνει τα προϊόντα που περιέχουν αυγά, όπως τηγανίτες ή ζυμαρικά. Ένας ενήλικος που ζυγίζει 65 κιλά μπορεί να φάει επτά αυγά την ημέρα, με fipronil. Τα επίπεδα που μετριούνται σήμερα στα μολυσμένα αυγά δεν είναι πολύ υψηλά και επομένως δεν είναι επικίνδυνα για τους ενήλικες, ωστόσο οι αρχές και οι εμπειρογνώμονες έχουν συμβουλεύσει τους γονείς να μην αφήσουν τα παιδιά τους να τρώνε μολυσμένα αυγά. 

Πώς πήγε το Fipronil στα αυγά; 

Εάν η μόλυνση από παράσιτα σε μια πτηνοτροφική μονάδα αντιμετωπίζεται με Fipronil, το δέρμα των ζώων - ή τα φτερά, σε περίπτωση κοτόπουλων - θα μπορούσε να απορροφήσει το εντομοκτόνο. Ίχνη μπορούν επίσης να βρεθούν σε ζωικά προϊόντα, όπως τα αυγά. Μέσω του Dega 16, το Fipronil μπήκε στα κοτόπουλα και έτσι και στα αυγά. 

Οι επιστήμονες δεν έχουν βρει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το fipronil προκαλεί καρκίνο στους ανθρώπους. Οι ερευνητές χορήγησαν το fipronil σε αρουραίους μέσα στη τροφή τους για σχεδόν δύο χρόνια για να διαπιστώσουν εάν το fipronil μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν όγκους του θυρεοειδούς σε αρσενικούς και θηλυκούς αρουραίους που έλαβαν την υψηλότερη δόση. Ενώ τα ευρήματα αυτά θεωρούνται ότι ισχύουν μόνο για τους αρουραίους, το fipronil ταξινομείται ως «πιθανό ανθρώπινο καρκινογόνο» από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών (US EPA). 

Έχουν γίνει μελέτες για να εντοπιστούν οι πιθανές επιδράσεις από τη μακροχρόνια έκθεση στο fipronil. Σε μια μελέτη, οι επιστήμονες τροφοδοτούσαν το fipronil στους αρουραίους για ένα χρόνο και διαπίστωσαν αύξηση των επιληπτικών κρίσεων και του θανάτου των πειραματόζωων. Το Fipronil βρέθηκε επίσης ότι μειώνει τα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών στους αρουραίους. Ωστόσο, οι περισσότερες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες μελέτες διαπιστώνουν ότι το fipronil δεν επηρεάζει το ενδοκρινικό σύστημα, το σύστημα που είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση των ορμονών στο σώμα. 

Σε άλλη μελέτη, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η μακροχρόνια έκθεση στο fipronil στη διατροφή μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των αρουραίων να αναπαραχθούν. Οι επιδράσεις σε αυτούς τους αρουραίους συμπεριλάμβαναν: μείωση της διάθεσης για ζευγάρωμα, μειωμένη γονιμότητα και αυξημένες αποβολές στην διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι επιστήμονες βρήκαν επίσης μειωμένη επιβίωση και καθυστερημένη ανάπτυξη μεταξύ των απογόνων. 

Συμπερασματικά χρειάζεται πολύ μεγάλες ποσότητες για να δημιουργηθούν προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό από το fipronil που βρίσκεται στα αυγά και σε κάποια προϊόντα. Φυσικά από την άλλη πλευρά δεν εννοείται να χρησιμοποιείται ένα εντομοκτόνο σε προϊόντα της τροφικής αλυσίδας γιατί δεν έχουμε επαρκή στοιχεία για το πώς μπορεί να επιδράσει στον ανθρώπινο οργανισμό σε μακροχρόνια λήψη και σε μεγάλη ποσότητα. 

Πηγή Jackson, D.; Cornell, C. B.; Luukinen, B.; Buhl, K.; Stone, D. 2009. Fipronil General Fact Sheet; National Pesticide Information Center, Oregon State University Extension Services. ΕΔΩ




Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.