3 Φεβρουαρίου 2016

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Γράφει ο Ιωάννης Ασλανίδης 

Είναι πολύ δύσκολο να μπορέσει κανείς μέσα σε λίγες σελίδες, έστω και στοιχειωδώς, να παρουσιάσει την αξιοποίηση του πνεύματος και της γλώσσας των Αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων και την αξιοποίησή αυτών, από τους Χριστιανούς φιλοσόφους, των πατέρων της εκκλησίας καιτην σύζευξη αυτών με την Χριστιανική θρησκεία της αγάπης. Αν προσέξει κανείς την Ελληνική παρουσία, από την μυθολογική έως την φιλοσοφική σκέψη, θα διαπιστώσει τεράστιο πνευματικό πλούτο και σοφία ως προς το Θείο, την ευσέβεια και την πίστη των αρχαίων Ελλήνων εις τον Ένα Θεό. 

Πολύ περιληπτικά θα ήθελα να επισημάνω, την πίστη των Αρχαίων Ελλήνων εις ΕΝΑ Θεόν, αναφέροντας ενδεικτικά ορισμένα από την Ελληνική Γραμματεία: 

- Ο ΟΜΗΡΟΣ στα επικά του θα μας διδάξει ότι «η αρχή των πάντων είναι ο Θεός». 
- Ο Σοφός της αρχαιότητος ΘΑΛΗΣ θα πει: «Ο Θεός δεν εγεννήθη, δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, είναι άναρχος και αιώνιος». 
- Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ «Το Σύμπαν είναι ο Κόσμος που έχει αρμονία και τάξη. Το κινούν αίτιο στον κόσμο είναι ο Θεός που είναι άναρχο Όν». 
- Ο ΠΛΑΤΩΝ θα πει: «Ο Θεός είναι αιώνιος, ουσία και αιτία αγαθής φύσεως. Και ο σοφότατος όλων ΣΩΚΡΑΤΗΣ θα πει: «Πιστεύω σε ένα Θεό τον άγνωστον Θεόν». Και, «ο Θεός είναι Πάνσοφος, η ανθρώπινη σοφία ολίγον αξίζει ή τίποτε», και «θα υπακούσω εις τον Θεόν, παρά σε εσάς». 

Επίσης, νοιώθει κάποιος δέος όταν ανακαλύπτει εις το αρχαίο Δράμα (τραγωδία και κωμωδίες), χριστιανικές αξίες, ιδέες, θέσεις και αντιλήψεις. Όπως π.χ. εις τον ΟΙΔΙΠΟΔΑ ΤΥΡΑΝΝΟ του ΣΟΦΟΚΛΗ, όπου, δια τα εν αγνοία της Ιοκάστης και του υιού της Οιδίποδος διαπραχθέντα ανοσιουργήματα, αυτή αυτοκτονεί και εκείνος αυτοτυφλώνεται, 

διότι θεωρούν τις πράξεις των ανοσιουργήματα. 
Αυτή λοιπόν η αντιμετώπιση του ΘΕΙΟΥ από το αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και οι υψηλές ηθικές αξίες που βίωναν οι αρχαίοι Έλληνες, που δηλώνουν την προ Χριστού Χριστιανικότητα αυτών, άνοιξαν τον δρόμο για την έλευση του Χριστιανισμού και την συνάντησή του με το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα δηλ. τον Ελληνικό Πολιτισμό. 

Συνάντηση χειροπιαστή μεταξύ Ελληνισμού και Χριστιανισμού έχουμε στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο (κεφ. 12 – στ. 2) αναγράφει: «Ήσαν, δε τινές Έλληνες εκ των αναβαινόντων ίνα προσκυνήσωσι τη εορτή… και ηρώτων αυτόν (Φίλιππον) λέγοντες: Κύριε θέλομεν τον ΙΗΣΟΥΝ ιδείν…». Όταν πληροφορήθηκε ο ΧΡΙΣΤΟΣ την Επιθυμίαν των Ελλήνων, συνεχίζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο κείμενό του: «ο δε Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς λέγων: «ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθεί ο υιός του ανθρώπου». Εδώ εννοεί τον εαυτόν Του, υπό την ανθρώπινή ΤΟΥ φύση. 

Μια άλλη Ιστορική συνάντηση του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού είναι η ομιλία του Αποστόλου Παύλου στην Αθήνα στον Αρειο Πάγο. Στην Αθήνα οι μορφωμένοι δεν εδέχοντο την ύπαρξη των δώδεκα θεών, αλλά την ύπαρξη ενός θεού. Οι φιλόσοφοι ομίλησαν για ένα θεό και όχι για θεούς. Όταν μιλούσαν για θεούς το έκαμαν για να μπορούν να συνεννοούνται με τους απλούς ανθρώπους. Ο Απόστολος Παύλος αφού επένεσε τους Αθηναίους ως «δεισιδαιμονεστέρους», δηλαδή ως ευσεβέστερους από τους άλλους λαούς, έδωσε έμφαση στην ομιλία του, για το σημείο της επιγραφής «Τα αγνώστω θεώ» που ευρίσκετο επάνω εις ένα βωμό στο κέντρο της Αθήνας και σε πολλά άλλα μέρη όπως στο Φάληρο κ.λ.π.. Αυτές ήσαν οι πρώτες συναντήσεις του Παύλου και εν συνεχεία πολλές άλλες, βεβαίως. 

Οι πρώτοι Χριστιανοί στοχαστές (τους λέμε Πατέρες) γνώριζαν την αρχαία Ελληνική λογοτεχνία και φιλοσοφία καίτοι ήσαν Χριστιανοί σπούδασαν εις την Αθήνα όλες τις επιστήμες που διδάσκοντο την εποχή εκείνη. Ήσαν άνθρωποι υψηλότατης Παιδείας ο Μ. Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Νανζιαζηνός είχαν σπουδάσει πέρα των πέντε ετών στην Αθήνα. 

Ο Ψελλός (φιλόσοφος του 11ου αιώνα), θα μας πει ότι έβλεπε τους Έλληνες φιλοσόφους σαν προδρόμους του Χριστιανισμού οι δε Βυζαντινοί υπερηφάνως ανεγνώριζαν ότι ανήκουν στο «Τίμιο γένος των Ελλήνων». Η λέξις Έλλην, Ελληνικός, δεν ήσαν πλέον συνώνυμα του Ειδωλολάτρη ή Εθνικού. 

Όταν χρειάστηκε οι πατέρες της εκκλησίας να διατυπώσουν, με την ανθρώπινη γλώσσα την Θεία Αποκάλυψη χρησιμοποίησαν την Ελληνική Φιλοσοφία. 

Λέμε σήμερα, ότι ο Θεός είναι Ένας ως προς την ουσία ή την φύση και Τριαδικός ως προς τις υποστάσεις ή πρόσωπα. Οι λέξεις Ουσία και Φύση δεν υπάρχουν εις την Π. Διαθήκη. Η λέξη Υπόστασις είναι Ελληνική. Επίσης η Φιλολογία χρησιμοποιεί ακόμη τον όρο Περιχώρησις. Είναι βασική λέξη, τι σημαίνει: 

Τα τρία πρόσωπα της Θεότητας περιχωρούνται το ένα εις το άλλο. Δηλαδή, εις το πρόσωπο του πατρός περιχωρείται ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Εις το του Υιού, ο Πατήρ και το Άγιο Πνεύμα. Και εις το του Αγίου Πνεύματος, ο Πατήρ και ο Υιός. Αυτή την έννοια, αυτό το πράγμα, αυτή την αλήθεια δεν μπορούσαν αλλοιώς να την εκφράσουν, παρά μόνο παίρνοντας αυτή την ελληνική λέξη (περιχώρησις). Εδώ έχουμε συνάντηση της Θείας Αποκαλύψεως με το Ελληνικό Πνεύμα. 

- Εις την γλώσσα της Θείας Λατρείας και κατά την Ιεροτέρα στιγμή της Αναφοράς λέει ο Ιερεύς: Άξιον και δίκαιον Σε υμνείν Σε ευλογείν, Σε ευχαριστείν και εις την ευχή επίσης, να λέγει: Άναρχε, Αόρατε, Ακατάληπτε, Απερίγραπτε, Αναλλοίωτε. Όλες αυτές τις φιλοσοφικές λέξεις τις πήραν οι συγγραφείς της Θείας λειτουργίας από την Ελληνική Φιλοσοφία, οι οποίες μέχρι τότε εξέφραζαν μόνο την φιλοσοφική μορφή ζωής, τις χρησιμοποίησαν και για να εκφράσουν την Χριστιανική θρησκευτική μορφή ζωής. Εδώ λοιπόν παρατηρούμε μια διπλή εννοιακή μορφή ζωής της Γλώσσας. Όταν λέμε: Άναρχε, Αόρατε κ.λπ. την στιγμή αυτή συνδεόμεθα και συνομιλούμε με τον Θεό. Οι λέξεις αυτές γίνονται λέξεις λατρείας και η γλώσσα από φιλοσοφική γίνεται λατρευτική. Ενώ, όταν λέμε, φιλοσοφούντες, ότι ο Θεός είναι Άναρχος, Αόρατος κ.λπ. τότε η γλώσσα δεν έχει μορφή λατρευτική: Αυτή λοιπόν, είναι μια εις βάθος συνάντηση της Θείας αποκάλυψης με το Ελληνικό πνεύμα. Εδώ φαίνεται καθαρά η Συνάντηση του Χριστιανικού ορίζοντα της Θείας Αποκαλύψεως, με τον ορίζοντα της Ελληνικής διανοήσεως των μεγάλων Ελλήνων φιλοσόφων. Αυτός λοιπόν είναι ένας από τους βασικούς λόγους, που δεν μεταφράζεται η γλώσσα της λατρείας, η Θεία Λειτουργία, στην Δημοτική γλώσσα. 

Ο Χριστιανισμός προσέφερε εις τον Ελληνισμό την αλήθεια της Θείας αποκάλυψης, ο δε Ελληνισμός προσέφερε την γλώσσα, αλλά και την πνευματικότητα του. Προσέφερε επίσης την φιλοσοφία του και έτσι εδημιουργήθη, αυτό που ονομάζουμε σήμερα, Ελληνοχριστιανικό πνεύμα, αυτό που ονομάζουμε σήμερα «Ορθόδοξο Χριστιανισμό». 

Αυτός ο αρμονικός συνδυασμός εδημιούργησε τις κλασσικές εποχές. Γι’ αυτό οι Πατέρες της Εκκλησίας θεωρούνται κλασσικοί, διότι επέτυχαν αυτόν τον συνδυασμό του Μυστικισμού και της Λογικής. Χρησιμοποίησαν εις τον λόγο οι πατέρες τις φιλοσοφικές έννοιες του Μέτρου, της Συμμετρίας, της αρμονίας, και της μεσότητος (μεταξύ Ελλείψεως και Υπερβολής). 

Όμως! η Συνάντηση Αυτή Ελληνισμού και Χριστιανισμού δεν ήτο τυχαία κράτησε αιώνες για ν’ αποδώσει καρπούς. Και! κυρίως μιλάμε για τους τρεις πρώτους μ.Χ. αιώνες. Ιωάννης 

Μ. Ασλανίδης 
Αντγος ε. α. 
Επίτιμος Δκτης της Σ.Σ.Ε.



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.